1966 yılında millî park ilan edilen ve 1.derece doğal sit alanı olarak hassas koruma altında bulunan Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Parkı 3 Ağustos 2023 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan Cumhurbaşkanı kararı ile yeniden değerlendirilerek, tescil derecesi değiştirilerek kesin korunacak hassas alan statüsünden çıkartıldı.
Milli Park ilan edildiği günden bugüne biz, o bölgedeki ekosistemi flora ve faunayı koruyamadık mı da derece değişikliğine gidiliyor?
Bu duruma göre eskiden 1.derece Doğal Sit alanı kabul edilen Karina Bölgesi ile Taşburun Liman yakın bölgesinin koruma derecesi düşürülerek Kesin Korunacak Hassas Alan statüsünden çıkartılıyor.
Konudan Bağımsız olarak geçtiğimiz aylarda 1.derece korunan Milli Parkta, tarla kazanmak için dozerle 20 mt genişliğinde, 1,5 km uzunluğunda açılan kanal da büyük eleştiri almış, bölgenin güvenilir kaynaklarından gazeteci Latif Sansür’ün haberine göre ise 1. Derece Korunan Kuş Cennetindeki tahribatın arkasında, AK Partili milletvekilinin olduğu iddiaları sonrasında Milli Park’ta görev değişiklikleri gündeme gelmişti. Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Parkı Müdür Vekili Cenk Cerit’in yerine geçen hafta Özcan Mersin yeni müdür olarak görevlendirilmişti.
2873 Sayılı Milli Parklar Kanunu, 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kanunu yanısıra, Uluslararası Sulak alanlar Sözleşmesi (Ramsar), Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşam Ortamlarının Korunmasına Yönelik Sözleşme (Bern), Biyolojik Çeşitlilik Anlaşması (Rio) ve Akdeniz’in Kirliliğe Karşı Korunması Sözleşmesi (Barselona) olmak üzere ulusal ve uluslararası kanun ve sözleşmelerle koruma altında olduğu için ‘Kesin Korunacak Hassas Alan’ statüsü o bölgede inşaat ve yapılaşmaya durduran ve haliyle yatırımcının önündeki en büyük engeldi.
Koruma altındaki Büyük Menderes Deltası ve Dilek Yarımadası Milli Parkı’nı da içine alan bölgede, jeotermal kaynak arama faaliyeti için ruhsat başvurusunda bulunan Göktekin Tarım A.Ş. isimli şirketin, Milli Park’ın neredeyse üçte biri büyüklüğünde olan proje sahası Büyük Menderes Tahliye Kanalı’nın güneyinden başlayarak Taşburun Balıkçı Barınağı’na kadar uzanan Akköy, Balat ve Batnaz mahalleleri yakınındaki 49 bin 620 dekar alan için başvuru yaptığını da biliyoruz. ( Gazete Duvar Haberine Ulaşmak için )
Milli Parkımızı Koruyamazsak Ekosistemde geri dönüşü olmayacak ciddi hasarlara sebep olacaktır.
Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Parkı 256 yaban kuş türüne ev sahipliği yapan bölge, dünyada 700 bireyi kaldığı tahmin edilen Akdeniz foklarının da yaşam alanı. Endemik birçok bitki bulunan bölgede, yöre halkı tarım ve zeytincilikle geçimini sağlıyor.
Millî Park içerisinde belirlenmiş 804 bitki türü var. Bu bitkilerden 6’sı dünyada sadece bu bölgede görülüyor. Ayrıca Dünya’da sadece Türkiye’de bulunan 18 bitki türüne de ev sahipliği yapıyor Milli Park.
- Karaçam, Kara Selvi, Erguvan, Defne, Sandal Ağacı, Zeytin, Meşe türleri, Akçaağaç, Ihlamur, Çınar, Zakkum, Kokarçalı, Hanımeli, Kavak, İncir, ahlat, Böğürtlen, Keçiboynuzu, Katırtırnağı, Dişbudak, Yasemin, Alıç, Menengiç, Sumak, Karaağaç, Funda ve Eğrelti otları Millî Park’ta bulunan diğer bitki türleri arasında.
Dilek Yarımadası 28 çeşit memeli, 42 çeşit sürüngen ve çok sayıda deniz canlısına ev sahipliği yapmaktadır. Ayrıca yarımada, nesli tükenmekte olan Anadolu Parsı’nın batıda yaşadığı son nokta.
- Bunun dışında Kurt, Tilki, Çakal, Sırtlan, Vaşak, Yaban kedisi, Porsuk, Sansar, Kirpi, Oklu kirpi, Yaban Domuzu, Kertenkele, Kaplumbağa, Kaya Kartalı, Deniz kartalı, Şahin, Doğan, Martı, Karatavuk, Keklik, Kaya güvercini, Tahtalı güvercin, Yaban İneği, Yabani at, Tavşan, Su samuru, Akdeniz foku, Çulluk, Kerkenez, Yeşilbaş Ördek, Hazar Sumru’su, doğaya terk edilmiş ve yabanileşmiş Sığırların ve Atların da evidir.
- Milli Park sınırları içerisinde Panionion, Thebai antik kenti, Aya Yorgi, Hagios Antonius ve Bademlik Manastırı gibi tarihsel mekanlar olduğu gibi 15 km uzunluğundaki Oluklu Kanyon vardır. Bu Milli Park yılda yaklaşık 500. 000 yerli ve yabancı misafir ağırlar.
Bu konuya dikkat çeken Didim Derneği doğanın rant politikalarından dolayı talan edilmesine karşı 11 Eylül Pazartesi 18:00’da Taşburun’da basın açıklaması düzenleyecek.
Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Parkı Cumhurbaşkanlığı kararı ile kesin korunacak hassas alan statüsünden neden çıkarıldı? Doğal ve Kültürel kaynaklar açısında çok önemli olan bu bölgeyi şimdi nasıl koruyacağız? Bu Milli Park sadece bizim değil, Dünya mirasıdır.
KORUMALIYIZ! Doğanın rant politikalarından dolayı talan edilmesine karşıyız!
Umut Kaşan – Ege İdea Dergi (Didim) 2023
