DİDİM- DIDYMA- KOKİNA- KUMERİKA

Didim – Didyma – Kokina – Kumerika

Biliyor muydunuz? Didyma adı Yunanca’ dan değil, Anadolu dillerinden kaynaklanır.

Rastlantı olarak Yunanca “ ikizler “ anlamına gelen ‘Didymi’ sözcüğüne benzemesi, Apollon ve ikiz kız kardeşi Artemis ile ilişkili olduğu sanısını uyandırmaktadır. ( Kaynak http://www.didimguide.com )

Didim Cumhuriyet öncesine değin varlığını küçük bir Rum köyü olarak sürdürmüştür. Yoran / Yeronda adlı bu köyün, kuzey doğusunda “İslam Yoran” diye adlandırılan on-on iki hanelik bir de Türk yerleşimi vardı ki Kurtuluş Savaşı sonrasında 1922 yılında bölgedeki yerleşim boşaltılmıştır. 1924 yılında mübadele kapsamında bu bölgeye Yunanistan başta olmak üzere Balkan ülkelerinden gelen mübadillerin iskân edildiğini biliyor muydunuz?
( Kaynak http://www.didimguide.com )

Didim Osmanlı imparatorluğu zamanında varlığını “ Yeronda – Yoran” ismi ile sürdürmüstür.  1967 yılına kadar Söke’nin köyü olan Didim, 1945 yılında resmi olarak Yoran adını aldı. Kutsal Pınar anlamına gelen Yoran 3 mahalleden oluşuyordu. Selanik mahallesi, Çingene Mahallesi ve Macur Mahallesi.
(Kaynak : Özer Aydoğan )

Didim Belediye Başkanı Atabay’ın yaptığı açıklamada Mübadele zamanında Didim’e geliş yeri olan Kovela ( Sedefkoy Mevkiinde / Mavişehir İskelesi ) denizden karaya ilk adım atılan yere ilk adım Anıtı yapılacağını hatta bazı heykel ve rölyeflerle denizden gelişi sembolize edileceğini çalışmaların başladığını söylediğini biliyor muydunuz?
( Kaynak: İdea Haber )

Mübadiller yanlarında eşya ve hayvanlarını da getiriyorlardı. Bugüne kadar yapılan araştırmalara ve mübadeleyi yaşayan yaşlıların anlatımlarına dayanılarak, Didim’e Selanik’ten mübadilleri taşıyan ilk geminin 23 Mart 1924 yılında yolcularını Mavişehir’deki limana bırakan ( Kovela Limanı) Büyük Ankara vapur’unun  938 kişi – 460 büyük baş hayvan – 1315 küçük baş hayvanı taşıdığı biliyor muydunuz?
(Kaynak : Özer Aydoğan – Büyük Mübadele Zorunlu Göç  /  Doç. Dr. Kemal Arı )

1955 depreminden sonra önceleri halk arasinda “HiSAR” olarak da adlandırılan YORAN devlet tarafından yaptırılan afet evlerine taşındıktan sonra “YENiHiSAR” adını almıştır.
( Kaynak http://www.didimguide.com )

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Sonrasında da isim benzerliğine meyil vermemek için dünya üzerinde sadece bir yerde bulunan ve kök olarak “DIDYMAION”‘dan gelen “DIDIM” olarak yenilemiştir.  “Didyma” sözcügü “İkiz Kardes” anlamına gelir.
( Kaynak http://www.didimguide.com )

Didimlinin iyi bildiği Kokina’nın  Rumcada kırmızı anlamına geldiğini ve aslında onun bir yılbaşı çiçeği olduğunu biliyor muydunuz?

Bir şehir efsanesine göre eğer yılbaşında aldığınız Kokina’larınız bir dahaki yılbaşında halâ evinizdeyse ve rengini koruyorsa yeni bir ev alırsınız. Hem Türkçe’de hem de İngilizce’de birçok ismi olan Kokina’nın diğer adı Tavşanmemesi. İngilizcede ise Butcher’s Broom ve Ruscus Aculeatus olarak anılıyor.

Didim’de Kokina Mevkiin’de Mühendisler sitesinde yer alan tarihi Koca Zeytin ağacının yaklaşık 350 yıldan fazladır orada olduğunu biliyor muydunuz?

Didimlinin iyi tanıdığı Kumerika’nın yaban dağ çileği olduğunu ve yabani ortamda en çok da ayıların sevmesi ve tüketmesi sebebiyle Ayı yemişi ya da Kocayemiş olarak da anıldığını biliyor muydunuz?

Kumerika fazla yendiğinde sarhoş ediyormuş. Alkol etkisi yaptığından ormanlardaki ayılar yediğinde sarhoş olup yalpalarlarmış. Bitkide ayrıca C vitamini ve tanen bulunuyormuş. Mikrop öldürücü güce sahip olup, idrar yolu iltihaplanmalarında özellikle faydalıymış. Kurutulmuş yaprakları da suyla kaynatılıp içiliyormuş. Damar sertliği, mafsal iltihabı, romatizmaya da oldukça faydalı olan ve şeker hastalarının da yiyebildiği bilinen, gelişimi çok yavaş olan Kumerika’nın 25 senede 9 metreye ancak ulaşabildiğini ve meyvesi kırmızı rengine ulaştığında kış gelmiş demek olduğunu biliyor muydunuz?

Ege İdea Dergi Bilinmeyen Didim Sayısında yayınlanmıştır.

Konular

E- Bülten

    Sosyal IDEA

    Bizi takip edip yalnız bırakmayan siz değerli okuyucularımıza teşekkür ederiz.