BİLİYOR MUSUNUZ?
BU KİTAPTA DİDİM DE VAR!
Psikolog İlknur Peder kimdir?
Psikolog İlknur Peder, İzmir‘de doğdu. İlknur, dünyaya geldiğinde her iki kolu ve bir bacağı yoktu. Doğuştan engelli küçük İlknur büyüdükçe, kollarının ve bacağının da büyüyeceğini sanıyordu. İlk hayal kırıklığı ile 6 yaşlarında tanıştı. Farklı olduğunu, düzelmeyeceğini bu yaşlarda anlamıştı. Arkadaşları gibi sokakta oynayamıyordu. Çocuklar acımasızdı. Parka gitse, çocuklar uzaydan gelmiş bir yaratık gibi bakıyordu. Büyükler sanki kolu bacağı olmayınca konuşulanı da anlamayacakmış gibi “vah”layıp, “tuh”luyordu. Yalnız parktaki cahil teyze mi onun psikolojisini anlamamıştı? Okula gitmek için gün sayan, pırıl pırıl bu çocuğu, eğitimli ve eğitmen okul müdürü de “farklı” diye okula almamıştı. “Dışarıdan ilkokulu bitirsin” demişti. İlknur Peder‘in okul müdürleriyle ilgili anıları hep acı oldu. İlkokulu dışarıdan bitirme sınavına gittiğinde de müdür, sanki beyni de kolunda ya da bacağındaymış gibi, sınava almamış, okuyabildiği için 18 yaşındaki kızı alkışlayıp, “Aferin 5 pekiyi” diyerek okuldan yollamıştı. Eğitimcilerin bu davranışları, aslında okumayı pek düşünmeyen İlknur’u daha da kamçıladığı için, İlkokulu bitiremeyeceğini düşünenlere inat, üniversiteyi bitirdi. Hem de onun psikolojisini hiç anlamayan topluma bir katkısı olur diye de psikolog oldu.
Okumayı ve ayağıyla kalem tutarak yazı yazmayı annesinin öğrettiği İlknur; 18 yaşından sonra dışarıdan bitirme sınavlarına girerek ilk ve orta öğretim diplomasını almasının ardından açık öğretim lisesinden mezun olmuştur. Eğitim hayatına hayalindeki işi hedefleyerek devam eden İlknur Peder, Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü mezunu. Ergenlerle İletişim, Aile Danışmanlığı, Engelli ve Ailesi İlişkileri, Sınav Kaygısı, Kişisel Gelişim ve Motivasyon alanlarında eğitim aldı.
Engelliler ve kadınlarla ilgili projeler ve çalışmalara sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği içerisinde devam etmektedir. Kadın sorunları konusunda Celal Bayar Üniversitesi Kadın Çalışmaları Bölümünde yüksek lisans öğrencisi, tiyatro çalışmalarına katılıyor, resim yapıyor kitap yazıyor ve işini yapıyor. Kendisine ait Köprü Kişisel Gelişim Merkezi’nde aile danışmanlığı, evlilik ve psikolojik danışmanlık yapan İlknur Peder, kişisel gelişim, ilişkiler ve hayata dair psikolojik içerikli seminer ve eğitimler veriyor.
Hayat hikâyesine neredeyse tüm Türkiye’nin tanık olduğu ve azmiyle büyük takdir toplayan İlknur Peder aynı zamanda bir de yazar oldu. ilk kitabını kaleme aldı. İlknur Peder’in ilk kitabı ‘Elim Sende’, Likya Yayınları tarafından yayımlandı. Kitapta, hayata umutla bakmayı aşılayan öyküler yer alıyor. Seyahat etmeyi çok seven İlknur Peder’in, Anadolu’da gezerek gördüğü, hayatına temas ettiği insanlarla bazen tebessüm ettiren, bazen de düşündüren okunası anıları bulunuyor.
Başarısına, aklına ve cesaretine hayranım, sohbeti çok keyifli ve arkadaşlığını çok seviyorum, ne zaman görsem hep alımlı hep bakımlı. Didim’i de çok seven, sık sık da gelen ve hatta kitabında Didim’de yaşadığı ( Adaptive Scuba Dive ) Engelli Dalışında Türkiye’de sayılı Dalış Merkezleri arasında yer alan Didim Okenos Dalış Merkezi ile olan dalış macerasını anlattığı bir de bölüm bulunan İlknur Peder ile yazarı olduğu ‘Elim Sende’ kitabını Didimli okurlarla buluşturan Didim Engelsiz Festivali imza gününde o kitaplarını imzalarken sohbet ettik.
“Mesleğim gereği sürekli geziyor ve şehir dışında konferans ve seminerlere konuşmacı olarak katılıyorum. Tabi, bu arada o kadar çok hikayenin tanığı oluyorum ki. Bu kadar yaşanmışlığın üzerine bir de ‘Kitabınız yok mu?’ sorusu eklenince, bu eseri yazmak benim için bir vazife oldu diyebilirim.”
* Doğuştan mı engellisin?
Evet.
* Nedeni belli mi?
Tam olarak ben de bilmiyorum nedenini. O zaman ultrason teknikleri falan yeterli olmadığı için, doğumdan sonra aileme de sürpriz olmuşum.
* Zor olmalı, başkalarından farklı olduğunu ilk ne zaman fark ettin?
Kolay değil elbette. İlk başlarda, büyüdükçe bunun geçeceğini sanıyordum. “Çocuklar mı böyle oluyor acaba” diye düşünüyordum. Biraz daha büyümeye başlayınca, 6 yaşından sonra emin oldum, bu değişmeyecek. Bir engellisiniz ve bir kadınsınız. İki kere dezavantaj gerçekten. Hem engelli hem de kadın olarak ‘Yaşama, öl’ denilen bir ortamda yaşayabiliyorsan, kendini sevebiliyor ve hayattan keyif alabiliyorsan en büyük başarı da budur bence.
* Sence ailelere ve engellilere Psikolojik destek verilmesi gerekiyor mu?
Aile için de ciddi bir travma engelli bebek ve bence gerekiyor. Ülkenin yetkililerinin görevidir bence. Şimdi daha sistematik ve yavaş yavaş başladı bu destekler. Engelli bir çocuk doğduğunda, o çocuğun ailesine de bir psikolojik destek vermek adına çalışmalar var. Proje kapsamında yapılan başarılı çalışmalar var. Ben de danışanlarıma dışarıdan olabildiğince destek veriyorum.
* İlham veren başarılı bir kariyerin var. Öncelikle tebrik ediyorum. Eğitim hayatını merak ediyorum? Nasıl okudun? Kolay olmamıştır değil mi?
Okula gitme yaşım geldiğinde, maalesef okula alınmamışım. Babam beni kayıt ettirmek için birkaç okula gidiyor, kaydetmek istemiyorlar. Okul müdürü, “Bu kız okuyup da ne yapacak ki” diyor. Babam da “Okumasın mı bu çocuk” diyor. “Çok istiyorsanız, 18 yaşından sonra dışarıdan ilkokulu bitirir” diyorlar. Böylece benim okul maceram, başlamadan bitti. Aslına bakarsanız, ben okuma biliyordum o zaman zaten. Annem bana okumayı öğretmişti. Daha sonra ayağımla yazı yazmayı öğrendim. Şehir dışındaki akrabalara mektuplar yazardım okuma yazmam gelişsin diye.
* Arkadaşların okula giderken sen neler yapardın?
Ben hep okurdum. Okumayı seven bir çocuktum. Çünkü hep evdeydim. Benim en iyi arkadaşlarım da kitaplardı. Babam da işten, başka babalar gibi çikolata oyuncakla gelmezdi. Daha çok kitapla gelirdi.
Ben 18 yaşındayken, bir gün babam elinde kitaplarla geldi, “Bunları çalış, birkaç hafta içinde sınav var” dedi. Hayatımda hiç sınava girmemiştim. Bu arada da sağlıklı iki kardeşim olmuştu. Onların ödevlerine yardımcı oluyordum. Aşinalığım vardı, ama sınava hiç girmemiştim. Artı, “Benim aklım bunlara yetmez” diye düşünüyordum. Kendime hiç güvenim yoktu. Deli gibi çalıştım. Sınava gireceğim okula gittim. Bekliyorum sınava gireceğim diye. Müdür geldi, “Sen gidebilirsin” dedi. “Sınav olacaktım” dedim.” İlla sınav mı istiyorsun” dedi. “Evet, tabii istiyorum” dedim. Duvarda, Atatürk’ün, gençliğe hitabesi vardı. “Oku şunu” dedi. Okudum, alkışladı, “Bravo sana 5 pekiyi verdim” dedi, beni gönderdi. Ağlayarak çıktım. Çok ağırıma gitmişti. Babam, “Madem bu kadar üzüldün, dışarıdan ortaokulu bitirme sınavlarına girersin” dedi. Aslında pek devam etme düşüncem yoktu ama o müdürün bu davranışı beni kamçıladı.
* Kendi yaşanmışlıkların ve psikolojini desteklemeyen eğitimcilerle olan kötü tecrübelerin sonrasında mı Psikolog olmak istedin ?
Bütün toplum aslında. Sadece eğitimciler değil. Çocuk parkına bile gidip oynayamıyorsunuz gönlünüzce. Ben şimdiki engelli çocukları, daha şanslı görüyorum. Toplum da olgunlaşıyor. O zamanlar öyle değildi. Sokağa çıktığınız zaman, sizin ve ailenizin duymak istemediği şeyleri, incitme kaygısı duymadan kolayca söylüyorlardı. Bütün bunlardan dolayı psikoloji okumayı çok istiyordum. Neyse ki bölümümü çok severek okudum. Hocalarım da çok iyiydi. Hala görüşüyoruz kendileriyle.
* Toplumda engellilerle ilgili algıyı değiştirmek için sence ne yapmalı?
Burada hepimize iş düşüyor. Evdeki anneye de gazeteciye de psikologa da belediyenin çalışanına da iş düşüyor. Zihniyetimizi değiştirmemiz lazım. Engelli evinde otursun diye bakılıyor. Hala kıramadık bunu. Kaldırımlara görme engelliler için sarı şeritler yapılıyor ama çoğu yerde bunlar üzerine bir şeyler konuyor. Oraya bir eşya koymanız, görme engelliye tuzak kurmanız demektir. Engelli rampaları tekerlekli sandalyeliler için hayati önemi olan bir şey ama tam o rampanın önüne bir araba park ediyor. Engelliye ayrılmış araç park yerine, genelde normal vatandaşlar gelir park eder. Henüz bunun bilincine varamadık toplum olarak.
* Kitabını heyecanla ben de okumak istiyorum. İçinde Didim ile ilgili bir bölüm de olduğunu biliyorum. Bize biraz kitaptan ve Didim’den bahseder misin?
Engelli kadınların da eğitim alma, tiyatroya gitme, havuzda yüzme, aşık olma kitap yazma ve imza günleri düzenleme haklarına sahip olduğunu düşünüyorum. Hepimizin yapabileceği çok şey var diye düşünüyorum. Kadın olalım, erkek olalım fark etmez, birbirimize katacağımız çok şey var. Elim Sende ilk kitabım. Okumayı sevdiğim gibi yazmayı da seviyorum. Seyahat etmeyi de seviyorum. Bu kitap gezi notlarımdan, bireysel deneyimlerimden ve gözlemlerimden oluşuyor. Oldukça neşeli bir kitap bile diyebiliriz.
* Didim’i artık daha iyi tanıyorsun. Didim için neler söylemek istersin? Didim engelliler için rahatlıkla tatil yapabilecekleri bir plansız planlar şehri midir?
( Gülümsüyor ) Kitabımdaki Didim’le ilgili bölümün adından söz ediyorsun. Açıkçası Didim engelliler için pek de rahat tatil yapılabilecek bir yer gibi görünmedi bana, aslında sıcak insanların, sıcak beldesi ama ne bileyim hani rengini, kişiliğini ortaya koyamamış kişiler vardır ya Didim de biraz öyle sanki. Kimliğini, ruhunu pek ortaya sergileyememiş gibi. Ama festivallerle ve özellikle engellinin dalış eğitimi alabileceği yerlerin varlığıyla ileride daha cazip ve cıvıltılı bir kimliğe bürünecek diye düşünüyorum.
ELİM SENDE ‘ Üzerinde yaşadığımız bu masmavi gezegen yoruyor; aynı zamanda besliyor, yaşatıyor ve olgunlaştırıyor bizleri. Bazen düşecek gibi oluyor kimi zaman düşüyoruz, çoğunlukla yeniden ayağa kalkıyoruz yeniden ve yine de… Birbirimizi ayakta tutmak, birbirimize destek olmak en insancıl görevimiz. Bu yüzden olsa gerek, İlknur Peder ilk kitabında “Elim Sende” diyor. Bir psikolog olarak kim bilir kaç kere söyledi bu sözü kendisinden yardım isteyenlere…
Engelli bir kimsenin hayatta yaşadığı zorluklar sıradan insanlara göre kat kat daha fazladır kuşkusuz. Elim Sende, bunlardan söz etmiyor değil. Fakat onlarca kez tebessüm edeceksiniz onu okurken. Bu kitap hayatın ta kendisi gibi, bazen kederli bazen neşeli… Sonbahar kadar hüzünlü, ilkyaz gibi umut dolu, kış kadar gerçekçi, yaz kadar sıcacık…
Kötümser ya da yılgın bir duruşu yok İlknur Peder’in. Aydınlık ve iyimser bakıyor o, her şeye ve herkese. Yazdığı satırların aralarında, duru su gözelerinden sızan bereketin izlerini süreceksiniz. Güneşin hem adil hem de hayat saçan ışıklarını göreceksiniz. Azıcık gölgelense de cümleler gözlerinizin önünde zaman zaman, duyumsayacaksınız ki yağmur yüklü bulutlar evrensel bir rahmetin parmak izleridir…
DO YOU KNOW? THIS BOOK INCLUDES DIDYMA!
Who is Psychologist İlknur Peder?
She was born in İzmir. When she was born, she had not arms and one of her legs. She was disabled from her birth and she had thought her arms and leg would rise as her age. Her first disappointment was at her 6th age when she realized she is different from others and this situation would never change. She could not play games at street like the other children.
And the other children were mean. Whenever she went a playground, kids looked at her like she was a weirdo. Grown ups were talking with a pity about her,like she was deaf too. When she was expecting to go primary school,even the educator and educated ones, manager of school did not let her to take education in that school. She was exposed to same behaviour from another educators too and this behaviours gave her an amazing passion for educate herself. So despite everyone said she could not graduate even from primary school,she graduated from university. She became a psycologist against the people who could even think about her psycology.
She learnt reading and writing with her one leg from her mother. She took exams for finish the schools from home, and graduated open highschool in that way. She continued her education in the way for her dream, . So, she graduated from Ege University, psychology.
She continues to colloboration with non governmental organizations for the projects about disabled people and women. She takes master degree at Celal Bayar University about the Women Studies. She joins theatre shows, she paints beside her job. She does family,marriage and psycological counselling at Her own personal development center, ‘’ Bridge’’ She educates people about these subjects.
Almost the whole Turkey know and appreciate her. She also became a writer too. Her first book. ‘ My Hands On You ’ was published. The book has stories that make people continue to hope. The book also has stories from her own memories from her travels around Turkey.
